Hipertansiyon sınırlaması, Hipertansiyon nasıl tedavi edilir? - Uzm. Dr. Murat Şener

Genel Tanıtım Hipertansiyon Nedir?

Hipertansiyon nasıl tedavi edilir?

Hipertansiyon, kalpten vücuda taşınan kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin, kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarına neden olabilecek kadar yüksek olduğu kalp sağlığı için bira ve şarap bir hipertansiyon sınırlaması duruma verilen isimdir. Hipertansiyon aynı zamanda yüksek tansiyon adıyla da bilinir. Normal şartlar altında tansiyon, yani damar çeperlerine uygulanan kan basıncı, hem bireyin kalbinin pompaladığı kan miktarına hem de atardamarlar veya toplardamarlardaki kan akışına karşı gösterilen direnç miktarına göre belirlenir.

Kalp atarken ölçülen tansiyon değerine sistolik, kalp yumuşadığında ölçülen tansiyon değerine ise diyastolik adı verilir.

Kalp ne kadar çok kan pompalarsa ve atardamarlar ne kadar dar olursa, bireyin tansiyon değeri o kadar yüksek olur.

Hipertansiyon Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kardiyovasküler hastalık riski altında bulunmayan ve 18 yaş üstünde olan bireyler için istirahat anında sistolik değer en fazla mmHg, ya da 12, diyastolik değer ise en yüksek 80 mmHg, ya da 8 olmalıdır. Bu değerlerin üzerindeki sonuçlar ilk aşamada öncül hipertansiyon olarak kabul edilir. Hastalık riski altında hipertansiyon sınırlaması bireylerde ise bu değer mmHg olarak kabul edilir.

Bireyler hiçbir belirti göstermeden uzun yıllar boyunca hipertansiyona sahip olabilir. Herhangi bir semptom olmasa bile, hipertansiyon kan damarlarında ve kalpte tespit edilebilir hasar oluşturmaya devam eder. Hipertansiyon sınırlaması hipertansiyon, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkma riskini artırır. Hipertansiyon genellikle ilerleyen yaşla gelişir ve sonunda neredeyse her insanı etkiler.

Hipertansiyon sınırlaması hipertansiyon kolaylıkla tespit edilebilir hipertansiyon sınırlaması durumdur ve varlığı saptandıktan sonra kontrol edilmesi için çeşitli yöntemler mevcuttur.

Hipertansiyon Nedir? Hipertansiyon, atardamar içerisindeki kan basıncının aşırı yükselmesidir.

Nedenleri Hipertansiyon Neden Olur? Tanımlanabilir nedeni olmayan bu hipertansiyon türüne birincil primer hipertansiyon adı verilir.

Bu tür hipertansiyon, zaman içerisinde kademeli olarak gelişme eğilimindedir. Daha nadir bazı vakalarda ise hipertansiyon altta yatan tıbbi bir durumdan kaynaklanır.

Yüksek tansiyon

İkincil hipertansiyon olarak adlandırılan bu tür hipertansiyon, aniden ortaya çıkma eğilimindedir ve birincil hipertansiyon türünden daha yüksek tansiyon değerlerine neden olur. Bu duruma neden olan tıbbi durumlar ve ilaçlar hipertansiyon sınırlaması böbrek sorunları, böbreküstü bezi tümörleri, hipertansiyon sınırlaması damarlarında doğuştan gelen kusurlar, obstrüktif uyku apnesi, ve tiroid sorunları ile doğum kontrol hapları, soğuk algınlığı ilaçları gibi bazı ilaçlar, dekonjestanlar, reçetesiz satılan hipertansiyon sınırlaması kesiciler, bazı reçeteli ilaçlar, ya da kokain ve amfetamin gibi yasadışı uyuşturucular sayılır.

İlerleyen yaşla birlikte hipertansiyon riski artar. Yaklaşık 64 yaşına kadar erkeklerde hipertansiyon görülmesi daha yaygınken, 65 yaşından sonra kadınların hipertansiyon geliştirmesi daha sık görülür. Hipertansiyon özellikle Afrika kökenli insanlar arasında daha yaygındır ve genellikle diğer kıtalardan gelen bireylerde olduğundan daha erken yaşta kalamar kalp sağlığı. Yüksek tansiyona bağlı hipertansiyon sınırlaması, kalp krizi ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar da Afrika kökenli insanlarda daha yaygındır.

Benzer şekilde hipertansiyon kalıtsal olarak aynı ailede ortaya çıkma eğilimi gösterir. Fazla kilolar, bireyin dokularına dokularına oksijen ve besin sağlanması için aynı oranda fazla kan gerektirir. Damarlarında dolaşan kan hacmi arttıkça, damar duvarlarındaki basınç da artar. Hareketsiz, durağan bir hayat tarzı yaşayan bireylerin kalpleri genelde daha hızlı atar. Bireyin nabzı ne kadar hızlı atarsa, yüksek tansiyon basıncı düzeltme her kasılmada o kadar çok çalışır ve atardamarların üzerindeki kuvvet o kadar fazla olur.

Beslenme sürecinde fazla tuz ve sodyum alınması vücudun tuttuğu sıvı miktarını, dolayısı ile tansiyonu artırır.

TÜRK KARDİYOLOJİ DERNEĞİ

Benzer şekilde diyette potasyumun az olması da sorun yaratır. Potasyum, hücrelereki sodyum miktarını dengelemeye yardımcı olur. Potasyum azlığı, kanda çok fazla sodyum birikmesine neden hipertansiyon sınırlaması. Sigara içmek veya tütün çiğnemek sadece tansiyonu geçici olarak yükseltmekle kalmaz, aynı zamanda tütünde bulunan kimyasallar dolaşım sistemine akciğerler üzerinden geçtikten sonra damarların çeperlerinin iç kaplamasına zarar verebilir.

Bu, zaman içinde damarların daralmasına ve kalp hastalığı riskinin artmasına neden olabilir. Başkasının içtiği sigaranın dumanı da bireyin kalp hastalığı riskini artırır.

Aşırı alkol tüketimi zaman içerisinde kalbe zarar verebilir. Sağlıklı yetişkinlerde hipertansiyon sınırlaması için günde bir kadeh, erkekler için iki kadehten fazlası bireyin tansiyonunu etkileyebilir. Yüksek düzeyde stres, bireyin tansiyon değerlerinde geçici bir artışa neden olabilir.

Stresle başa çıkmak için fazla yemeğe yönelmek ya da alkol ve tütün ürünlerini kullanmak, hipertansiyon riskini artırabilir. Böbrek hastalığıdiyabet veya uyku apnesi gibi bir takım kronik tıbbi durumlar bireyde hipertansiyon gelişmesi riskini artırabilir. Bazı vakalarda hamileliğin hipertansiyona yol açtığı gözlemlenmiştir. Hipertansiyon en yaygın olarak yetişkinler arasında görülse bile, çocuklar da risk altında olabilirler.

Çocuklarda görülen hipertansiyon vakaları çoğunlukla böbrekler veya kalp ile ilgili sorunlardan kaynaklanır. Ancak sağlıksız beslenme, obezite ve egzersiz eksikliği gibi kötü yaşam tarzı alışkanlıkları daha fazla çocukta hipertansiyon görülmesine yol açmaktadır.

Hipertansiyon nedeniyle damarların duvarlarında hipertansiyon sınırlaması aşırı basınç, organların yanı sıra kan damarlarına da zarar verebilir. Tansiyonun değeri ne kadar yükselirse ve durum ne kadar uzun süre devam ederse, hasar o kadar büyük olur. Kontrolsüz hipertansiyonun ortaya çıkardığı komplikasyonlar arasında öncelikle arterlerin sertleşmesi ve kalınlaşması olarak tanımlanan ateroskleroz vardır.

Hipertansiyon için en iyi çare

Ateroskleroz kalp krizi, felç veya diğer komplikasyonlara yol açabilir. Artan kan basıncı, kan damarlarının zayıflamasına ve şişmesine yol açarak bir anevrizma, yani damar duvarında bir baloncuk oluşturabilir. Bir anevrizma patlarsa yaşamı tehdit eden bir iç kanamaya neden olabilir.

Hipertansiyon durumunda kalbin bireyin damarlarındaki yüksek basınca karşı kan pompalaması için daha çok efor harcaması gerekir.

Bu efor, kalbin pompalama odasının duvarlarının kalınlaşmasına yani sol ventrikül hipertrofisine neden olur. Yeteri kadar kalınlaşan kaslar, vücudun ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar kanı vücuda pompalamakta zorlanabilir. Bu duruma kalp yetmezliği adı verilir.

Hipertansiyon

Bireyin böbreklerdeki damarların zayıflaması ve daralması, böbreklerin normal şekilde çalışmasını engelleyebilir. Benzeri şekilde gözlerdeki damarların kalınlaşması, daralması veya yırtılması görme kaybına neden olabilir. Metabolik sendrom, aralarında yüksek trigliserit değerleri, düşük miktarda yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol yani "iyi" kolesterol değerleri, yüksek tansiyon değerleri ve yüksek insülin seviyeleri ile bel çevresinde kalınlaşma gibi bir takım koşulları barındıran bir grup metabolizmaya hipertansiyon sınırlaması bozukluktur.

Bu koşullar birleşerek bireyin kalp ve şeker hastalığı ya da felç geliştirme olasılığını artırır. Kontrolsüz hipertansiyon, düşünme, hatırlama ve öğrenme yeteneğini de etkileyebilir.